Ο COVID-19 είναι ένας ιός, που σε ελάχιστους μήνες κατάφερε να αλλάξει τα πάντα. Δοκίμασε ηγεσίες και συστήματα, κατέρριψε βεβαιότητες, άλλαξε τον τρόπο που δρούμε και σκεφτόμαστε. Είναι φυσικό να έχει αλλάξει την επικοινωνία (και το περιεχόμενο της), αν όχι για πάντα, σίγουρα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η παγκόσμια πανδημία έφερε το crisis management στην πρώτη γραμμή κάθε επικοινωνίας και επανάφερε την πραγματική ουσία στο επίκεντρο των μηνυμάτων.
Οι συνηθισμένες προσεγγίσεις μοιάζουν εκτός τόπου και χρόνου, όταν οι άνθρωποι επικεντρώνονται σε έναν αόρατο εχθρό, που απειλεί τη ζωή τους. Ελάχιστες σκέψεις γίνονται πια, χωρίς να επηρεάζονται και να υπολογίζουν την παράμετρο του κορωνοϊού.
Οι επιστήμονες απέκτησαν το απαραίτητο βήμα και θα έχουν τον πρώτο λόγο για πολύ καιρό ακόμη. Οι απόψεις των διασημοτήτων ή των πάσης φύσεως σχολιαστών και influencers πέρασαν σε δεύτερη μοίρα· στερούνται αξιοπιστίας, όταν συγκρίνονται με αυτές των επιστημόνων. Οι γιατροί, οι νοσηλευτές, οι εργαζόμενοι στην υγειονομική περίθαλψη είναι οι νέοι ήρωες. Οι καθημερινοί πολίτες έγιναν οι νέοι ακτιβιστές, ακτιβιστές για τη δική τους επιβίωση! Και βέβαια, όσοι ήταν ανόητοι πριν την πανδημία, παραμένουν ανόητοι και σήμερα.
Οι περισσότεροι από εμάς πήραμε –με άγριο και απότομο τρόπο είναι αλήθεια– μαθήματα ζωής. Μάθαμε, ότι δεν είμαστε άμοιροι των προβλημάτων, που αντιμετωπίζουν άλλες –συχνά μακρινές– χώρες. Μάθαμε να εκτιμούμε την αξία της πνευματικής και σωματικής υγείας. Μάθαμε να ακούμε τους ειδικούς, αντί τους τσαρλατάνους. Μάθαμε τι μπορεί να πετύχει η ικανότητα και η σωστή κρίση της πολιτείας και πόσες χιλιάδες νεκρούς μπορεί να κοστίσει η ανικανότητα και η ακρισία της. Μάθαμε να επιλύουμε φαινομενικά ανυπέρβλητα προβλήματα, όταν όλοι συνεργάζονται. Μάθαμε πόσο εύκολο είναι να χαθούν, αυτά που θεωρούμε αυτονόητα. Μάθαμε να προσέχουμε περισσότερο τις φωνές, που μας προειδοποιούν για το μέλλον μας.
Θέλω να ελπίζω ότι αυτή η νέα συλλογική γνώση και η νέα κοινωνική συνείδηση δεν θα εξαφανιστούν, όταν εξαφανιστεί ο ιός. Θα επεκταθούν και σε άλλα ζητήματα, που είναι εξίσου απειλητικά, όπως οι κάθε είδους ανισότητες, οι προσιτές υπηρεσίες υγείας για όλους, η φτώχια και η αλλαγή του κλίματος. Οι καθημερινοί πολίτες, αυτοί οι νέοι ακτιβιστές, θα πλαισιώσουν αυτά τα κινήματα, σε συνεργασία με εκείνες τις δυνάμεις –κυβερνήσεις, οργανισμούς, εταιρείες– που κατανοούν τη δύναμη του σκοπού και την ανάγκη να κάνουν μια πραγματική διαφορά. Πολλά από τα κρίσιμα ζητήματα που αντιμετωπίζουν και θα αντιμετωπίσουν οι κοινωνίες είναι ευκαιρία να λυθούν, με ριζοσπαστικό τρόπο. Βέβαια, οι ηλίθιοι παραμένουν πάντα αήττητοι.