“Όταν τελειώνουν τα πολεμοφόδια και οι φυσικές αντοχές, τότε πολεμάει η ψυχή μας”
Με αυτά τα λόγια ο Ταγματάρχης Γεώργιος Κατσάνης, Διοικητή της 33ης Μοίρας Καταδρομών, εμψύχωνε τους άνδρες του, λίγο πριν πέσει ηρωικά μαχόμενος και περάσει την πύλη των αθανάτων. Συνοψίζουν δε ακριβώς το πνεύμα που εμφορούσε και ενέπνεε τους Ελλαδίτες αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και οπλίτες, που πολέμησαν στη μάχη της Κύπρου.
Σήμερα, συμπληρώνονται 48 χρόνια από εκείνο το ματωμένο πρωινό της 20ης Ιουλίου 1974, που οι τούρκοι εισέβαλαν στην Κύπρο.
Παρά τις αναφορές που γίνονται, ο κόσμος ξεχνά και οι νεότεροι θα γνωρίζουν –όλο και λιγότερο– αυτήν τη σελίδα της ιστορίας μας. Οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες ξεθωριάζουν, τα λιγοστά κινηματογραφικά πλάνα μοιάζουν τόσο μακρινά και οι άνθρωποι, που έζησαν τα γεγονότα, μεγαλώνουν και αρκετοί “φεύγουν”.
Όσοι βέβαια –ελάχιστοι από τη γενιά μου στην Ελλάδα– είχαν το θλιβερό προνόμιο να είναι παρόντες σε αυτόν τον πόλεμο, δεν θα ξεχάσουν ποτέ, ότι έζησαν.
Κάθε χρόνο δημοσιεύω το ίδιο κείμενο. Για δύο λόγους: ο πρώτος είναι για να αποδώσω την τιμή, που όλοι οφείλουμε, σε όλους όσους έδωσαν τη ζωή τους, στον 1ο και στο 2ο γύρο της τουρκικής εισβολής. Και ο δεύτερος, για να υπενθυμίζω τα γεγονότα, που σημάδεψαν τη σύγχρονη ιστορία της πατρίδας μας, αλλά και την οικογένειά μου.
Ο πόλεμος της Κύπρου δεν διήρκεσε πολύ, όμως η καταστροφή που επέφερε ήταν τεράστια. Η υπεροπλία και η δύναμη πυρός των εισβολέων ήταν ιδιαίτερα μεγάλη. Οι ελληνικές και οι ελληνοκυπριακές δυνάμεις, χωρίς αεροπλάνα και με ελάχιστα παλιά άρματα μάχης, έδωσαν τον υπέρτατο αγώνα. Η ιστορία της ελληνικής Κύπρου και της Ελλάδας κοσμήθηκε με σελίδες απαράμιλλου ηρωισμού. Συγχρόνως, όμως, σε πολιτικό κυρίως επίπεδο, αμαυρώθηκε από πράξεις προδοσίας και ντροπής.
Οι εξ Ελλάδος πολεμιστές, αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και οπλίτες, οι οποίοι υπερασπίστηκαν με το αίμα τους την Κερύνεια, τον Πενταδάκτυλο, την Αμμόχωστο, το Κιόνελι, τη Μόρφου, το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ, τη Λευκωσία, την “πράσινη γραμμή” ποτέ δεν τιμήθηκαν από την ελληνική πολιτεία, όπως τους άξιζε. Ούτε όσοι έπεσαν μαχόμενοι, ούτε όσοι τραυματίστηκαν, ούτε όσοι επέζησαν. Στάθηκαν άξιοι της πατρίδας, αλλά η πατρίδα τους ξέχασε.
Τα σημάδια μένουν ανεξίτηλα στην καρδιά και στη μνήμη όσων βρέθηκαν εκεί: των μαχητών (όσων ζουν ακόμα), των 200.000 προσφύγων, των χιλιάδων τραυματιών, των αμάχων, των οικογενειών των ηρωικών νεκρών και των 1.619 αγνοουμένων.
Ποτέ στη ζωή μου δεν ξεχνώ αυτές τις ημέρες. Ποτέ δεν ξεχνώ την τρομερή αγωνία και το φόβο, που εναλλάσσονταν με τον ενθουσιασμό και την απάθεια. Ποτέ δεν ξεχνώ πώς προσπαθούσαμε να προφυλαχτούμε από σπίτι σε σπίτι, από χωριό σε χωριό, η μητέρα μου, ο αδελφός μου κι εγώ, μαζί με άλλες οικογένειες. Ποτέ δεν ξεχνώ ότι σχεδόν είχαμε ξεγράψει τον πατέρα μου, που πολεμούσε –άγνωστον πού– ως διοικητής μονάδος της Εθνικής Φρουράς. Ποτέ δεν ξεχνώ, όσα είδα: τη φρίκη, την απελπισία, τις καταστροφές, τους τραυματίες, τις χήρες, τα ορφανά, το τρομαγμένο βλέμμα των ξεσπιτωμένων.
Ποτέ δεν ξεχνώ!
Δεν είχαν περάσει ούτε δυό εβδομάδες από τα ξημερώματα της 6ης Απριλίου 1941, όταν ο Γερμανός πρέσβης Βίκτορ Έρμπαχ επέδωσε στον Πρωθυπουργό της Ελλάδας Αλέξανδρο Κορυζή τελεσίγραφο για την επικείμενη επίθεση για να ακούσει το δεύτερο ΟΧΙ. Λίγη ώρα μετά, στις 05:15 το πρωί, ξεκίνησε η επίθεση της ναζιστικής Γερμανίας κατά της Ελλάδας, 45 λεπτά πριν από την εκπνοή του τελεσιγράφου.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΦΛΕΣΣΑΣ 